Aşkın, İçkin Paradoksu

Naturalizm der ki; 

Varlıkta varlığı aşan, aşkın (transendent) bir ilke ve özne bulunamaz. Her şey varlığa içkindir.

Sözlüğe göre;

Aşkın: "Ötesine geçmiş" "Benzerlerinden üstün"

İçkin: Varlığın içinde olan,varlığın yapısına karışmış,mündemiç

Naturalizm'e göre; 

Varlıkta aşkın ve üstün olan yok. Bu her şey (tümvarolan) antisizce içkin demektir. 

Bu ne demektir?
Bu tersinden bakarsak alt ve düşük olan yok demektir. Her şey aynı sınıftan ve aynı varlıktan varlıktır. Aşık Veysel'in :   "Aynı vardan varolumuşuz. Aynı varlık her bedende". deyişini ele alalım. Bu tam bir Naturalizm'dir. 

Bir yoruma göre bu demek değildir ki; varlıkta güçlü ve bizden ileri varlıklar hatta neredeyse tanrısallaşmış varlıkların olabileceği bir düzlem olamaz. Olabilse de yine de bunlar içkindir. İnsanın bunu aşkınsal ele alması hatadır. Tıpkı Veysel'in deyişindeki gibi o da aynı varlıktır.

İnsansal varoluşun dışında göksel kozmoloji de güçlü varlıklar olsa bile bunların mutlak olarak aşkın olmayacağı anlayışı. Aşkınlığın varlıkla uyumlu olmaması...
Bu basitçe kedi ve köpekte candır ve varlıktır. İnsan da aynı demek gibidir.
Basitçe Amerika'nın başkanı benden ya da bizim kediden üstün değil demek gibidir..
Tıpkı bunun gibi evrende genel kozmoloji de çok yüksek teknolojisi, zekası ya da anlayışı olan ırklar ve varlıklar düşünelim. Naturalizme göre bunlar da yine aşkın değil varlıksal içkindir. 

Tanrı bir üstün (dışat, aşkın) özne kabulüdür. Varlıktan üstün anlamına gelir. Varlığı içermez. Yani "Tanrının varlığı" varlığı ve "varlığın varlığı" Tanrıyı içerseydi o aşkın diyemezdik. Bu ikisi birleşik anılırdı. Naturalizm; aşkın yani  varlığın içermediği, onun dışında olan ve ondan aşkın olan bir ilke nasıl olabilir ki, demektir. Bu anlayış tüm doğayı ve varolanı birleştirir, bir bütün olarak görür.

Dilimizdeki aşk ifadesi, aşkınla aynı kökene sahiptir. Bu Ortadoğu coğrafyasında yaygın bir tanım. Bir güç varlığı arayışı. Koruyan, kollayan, sahiplenen bir öznenin arayışının sembolüdür. İnsan zayıflığını varoluştaki güçlü özne kabulü ve arayışlarıyla ve varsa onlardan destek görme anlayışıyla birleştirmiştir.

Aşk kavramında genellikle kendinden geçme, esrime, neredeyse varlığının kontrolsüzce ele geçirilmesi, duygularına karşı koyamama gibi belirtmeler yok mu?
Bunu inceleyin.

-genişletilecek-